Blog 1 vanuit Sierra Leone: Patiëntenselectie.

Mijn eerste blog vanuit Sierra Leone, ofwel: Salone! Waar begin ik? Hoe vat ik de eerste 6 weken kort samen? Er is zoveel gebeurd, ik heb zoveel mogen zien en mee mogen maken! 
Na 6 heerlijke weken in Nederland land ik weer op West-Afrikaanse bodem. Een goede vlucht wordt gevolgd door een spannend 40minuten durende tocht met de ferry. We (Cobie, Maddy en ik) varen in het donker en er zijn hoge golven, zittende in een kleine ferry die sterk naar diesel ruikt. Het voelt als 35 graden en de deuren zijn dicht.. ik ben niet de enige die zich niet zo lekker voelt, dit is te merken aan de sfeer tijdens de vaart. Een panikerende vrouw, angstige gezichten en wat spuugzakjes.. het is er allemaal. Ik besluit de laatste 15 minuten buiten door te brengen om van de dieselgeur af te zijn. Bij ons alle drie een opluchting als we land zien. Welkom in Sierra Leone!

We arriveren in het appartement waar we deze 6 weken zullen verblijven. Een appartement waar we allemaal onze eigen slaapkamer hebben en de keuken en woonkamer delen. Een appartement met een dakterras waarbij je een prachtig uitzicht hebt. Wat een groen om ons heen, prachtig! Regelmatig ben ik aan het genieten vanaf het balkon of dakterras met zonsopgang of zonsondergang. Vooral de ochtenden waarop je de stad wakker ziet worden, de vogels hoort fluiten.. heerlijk! We hebben het goed hier, ook al zijn er soms wat gebreken: elektrische schokjes bij mijn douchekraan(ondertussen gelukkig gemaakt), houtworm en andere beestjes, lekkages, gips van het plafond wat soms naar beneden valt. Ik kan overigens alleen een koude douche nemen maar geniet daar ondertussen van met de warme temperaturen hier! Oh, dagelijks valt de stroom uit en op het moment van typen is er de hele dag al geen stroom. Ik heb echter geen klagen hier want mijn bed is perfect en ik heb een dak boven m’n hoofd. Het is daarbij ook een mooie ervaring om in de stad te wonen in plaats van op het schip. Je ziet zo al gauw veel meer van de omgeving, het leven op de straat en je leert zo al wat lokale mensen kennen. Wat betreft het straatleven rondom het appartement: de armoede is ook duidelijk te zien. Tussen de grotere huizen staan ook veel piepkleine armoedige huisjes dicht tegen elkaar waar grote families wonen en de hygiëne ver te zoeken is.

Vanaf ons appartement rijden we dagelijks door weer en wind en over hobbelige wegen (ja, enorm veel regen hier) naar de screeningslocatie. Vaak een medisch gezondheid/communitycentrum waar we gebruik van mogen maken. Alle maandagen zijn in Goderich, alle dinsdagen in Aberdeen, de donderdagen in Wellington en de vrijdagen in Kissy-town. Al deze plekken zijn delen van de hoofdstad Freetown. Wekelijks komen we terug op elke locatie, wat erg fijn is. Hierdoor krijg je naast het screenen ook wat mee van de community en zien we sommige locals wekelijks.
Ons team bestaat uit een teamleider (coördineert de boel en plant alle afspraken in voor patiënten die we op het schip willen zien. Een grote taak.), 2 mannen van logistiek die ervoor zorgen dat de patiënten weten waar ze moeten zijn, weten in welke rij ze moeten staan/tent ze moeten wachten en veel praktische zaken regelen op locatie. Ook sturen zij de daycrew aan bij verschillende taken. We zijn met 3 verpleegkundigen en ook zijn er 3 personen die de oogscreening doen.
Bij dit alles krijgen we hulp van de fantastische lokale daycrew die ons helpen met vertalen, logistieke zaken, doen  metingen zoals bloeddruk/lengte/gewicht (een aantal van deze daycrew hebben ervaring in de verpleging). Ook bellen zij voordien al de patiënten om hen te herinneren aan het feit dat ze een afspraak hebben en worden aan het einde van de dag de patiënten gebeld die niet op kwamen dagen.  

Zoals ik schreef zijn we met 3 verpleegkundigen waar ik er 1 van ben. Zodra we op locatie aangekomen zijn zetten we alle spullen klaar. We hebben niet veel nodig: een tafel, wat stoelen, wat schrijfmateriaal, meetinstrumenten, ooglampje, handschoenen e.d en de formulieren waarop we alle patienteninformatie opschrijven. Soms is er geen tafel dus gebruiken we een bed, soms is er geen licht en doen we veel in het (bijna) donker en is ons hoofdlampje echt nodig. Daarbij hebben we een ‘herniacorner’: een stuk zeil waar we een gordijn van maken om zo plekje te creëren waar patiënten die bijv. met een liesbreuk komen wat privacy hebben om ze te beoordelen. (en pffff, wat lopen we hier vaak in en uit. Zoveel hard werkende mannen met grote liesbreuken door fysiek zwaar werk.)

Elke dag was wisselend maar met name in het begin zagen we zo’n 25-30 patiënten per verpleegkundige per dag. Patiënten met verschillende aandoeningen zoals aangezichtstumoren/zwellingen in het gezicht, vergroeiingen, lipomen, contracturen door verbrandingen, liesbreuken en soms zien we patiënten die jaren terug(soms wel meer dan 20jaar) door Mercy Ships zijn geopereerd en nu voor een review komen. Ook heb ik 2 meisjes gezien van 12 en 13 die al een borsttumor hebben.
Als verpleegkundigen beoordelen we de aandoening. Hierin is het verhaal met name belangrijk: hoe lang bestaat het probleem al, hoe snel is iets gegroeid, zijn er andere klachten (gewichtsverlies, verminderde eetlust ect), wat is de oorzaak, hoe begon het en daarbij meten wij de afmeting van bijvoorbeeld de zwelling, voelen we de structuur, meten we de graden bij vergroeiingen of contracturen en kijken we of er wonden zijn. Op basis van al deze gegevens kunnen we al een globale indruk krijgen of iets te behandelen is.

We kunnen gelukkig heel veel mensen blij maken met een afspraak bij het pre operatieve team(waarbij er o.a. labonderzoek gedaan wordt, zo nodig een scan wordt gemaakt en waar de chirurg de patiënt komt beoordelen) omdat we denken dat we dit kunnen opereren. Echter zijn er ook veel mensen die we teleur moesten stellen. Er zijn verschillende dingen die invloed hebben op het wel of niet kunnen geven van een (voorlopig)‘ja’ of helaas toch een ‘nee’: leeftijd, verschijnselen van kwaadaardigheid/uitzaaiingen, hebben we een chirurg aan boord die deze operatie uitvoert.. veel om rekening mee te houden. Soms zagen we erg verdrietige en heftige casussen van patiënten die alle symptomen hebben van kwaadaardigheid en een operatie voor hen helaas te laat is. Het is bizar welke afmetingen je soms tegenkomt bij tumoren. Soms groeit het de mond al uit en zit het verscholen achter een doek of mondkapje. Een van mijn patiënten had fibromen over zijn gezicht die zijn ogen bedekte, een zwelling van de wang en lippen die 3x zo groot waren als normaal. Ook was er een man met een muts op waarbij er op het eerste gezicht niks te zien was. Toen hij de muts af deed kwam er een tumor ter grootte van een voetbal tevoorschijn. De schaamte is zo merkbaar bij de patiënten. Daarbij merk je aan hun houding dat ze vaak al veel meegemaakt hebben, met name bij verbandingen.  De verhalen van de patiënten maakt duidelijk dat de toegang hier tot medische zorg nihil is. Er is een tekort aan goed opgeleide chirurgen en anesthesisten en daarbij hebben de patiënten gewoonweg geen geld voor behandeling. Er bestaat hier geen zorgverzekering en alles moet direct betaald worden. Dit is een van de redenen dat veel problemen onbehandeld blijven en doorgroeien.
Soms moeten we een nee geven omdat we de operatie niet (meer) uitvoeren. Heel moeilijk, want je ziet de nood, je ziet de gevolgen die ze door de ziekte hebben en van binnen wil je iedereen kunnen helpen. We zijn vaak de laatste hoop van de patiënt.
Soms kunnen we een patiënt doorverwijzen naar een lokaal ziekenhuis(en hopen we dat het daar de juiste hulp krijgt) en soms wordt het palliatief team van Mercy Ships ingeschakeld. Voordat een patiënt die een ‘nee’ heeft gekregen weer terug naar huis gaat vanaf de screeningslocatie vragen we of we mogen bidden met de patiënt. Vrijwel alle patiënten staan hier open voor en dit is heel waardevol. We kunnen hiermee specifiek bidden voor rust en vrede over de beslissing en kunnen het leven van de persoon in Gods handen leggen nadat wij machteloos staan.  Bidden dat de patiënt mag merken dat God bij hen is in welke situatie ook en troost mag ervaren. Ik merk echt dat dit voor zowel de patiënt als voor ons heel erg helpt. 

Naast de soms moeilijke momenten hebben we gelukkig heeeeel veel leuke, grappige en bijzondere situaties die echt je dag kunnen maken. Lieve, dankbare patiënten, veel vrolijke rondrennende kids, leuke gesprekjes en kunnen we veel lachten met de patiënten. Het scheelt dan ook enorm dat de taal Krio(een soort  engels) redelijk te verstaan is en veel patienten ook Engels kennen. Het is soms ook hilarisch hoe patiënten een oorzaak bedenken voor hun probleem. Zo gaf een patiënt heel serieus aan dat met kleren aan was geboren en dat dat de oorzaak was van zijn ooglid die hij niet kon sluiten. Waarschijnlijk bedoelde hij dat hij geboren was in de vruchtzak(in Nederland wordt dat ook wel ‘met de helm geboren worden’ genoemd, vond ik op google 😉) Geen idee of dat echt de oorzaak kan zijn geweest, maar wie weet!
Een andere patiënt gaf aan dat de wind in zijn oren tijdens het motorrijden de oorzaak was voor de zwelling die groeide op zijn kaak. Het zijn deze en nog veel meer verhalen waar we nog steeds om kunnen lachen en het maakt het werk extra bijzonder. Ook spontane gesprekjes met mensen uit de community die niet voor de screening komen zijn super mooi en waardevol. Daarbij ons team... de sfeer was echt top. Met elkaar gaat het samenwerken zo goed, hebben we steun aan elkaar, leren we elkaar kennen, doen we buitenom het werk ook leuke dingen en hebben we vooral veel lol en leuke gesprekken. Ook is mijn verjaardag hier gevierd. Wat was het speciaal: veel verjaardagsliedjes, ballonnen, er was taart als verrassing en met de daycrew zijn we voor een ijsje geweest na de screeningsdag. Wat leuke cadeautjes, goede speeches: ik voelde mij echt jarig. 

Goed….. een korte samenvatting is bij deze niet gelukt en ik kan nog veel meer vertellen maar dan wordt mijn blog nog langer &ondertussen heb ik al zo lang over deze blog gedaan dat op het moment van publiceren het schip 2 weken geleden al is gearriveerd in Sierra Leone en ik vanaf het appartement weer aan boord ben gegaan. De komende 3 maanden zal ik op de verpleegafdeling de patiënten voor en na de operatie verplegen net als de vorige keer. Dit keer hoop ik veel bekende gezichten te zien van patiënten die ons team heeft geselecteerd. Maandag 11sept zal de eerste opname komen en de 12e zullen de eerste operaties plaatsvinden.

Op naar een nieuwe fieldservice waarbij we veel mensen een levens veranderde operatie kunnen bieden! Ik kijk er enorm naar uit om de patiënten weer aan boord te kunnen gaan zien.

Bedankt voor het lezen en tot een volgende keer. Geniet van de foto’s die een beeld geven van onze omgeving/screeningsdagen en de aankomst van het schip.

Liefs Henriëtte ook wel Ramatu Koroma, mijn Sierra leonen naam gekregen van 1 van mijn daycrew ;)

Met de Ferry naar de overkant 

Ons appartement 

aankomst van het schippresident van Sierra leone aanwezig bij de arrival ceremomie